道德经原文
第一章
dào kě dào ,fēi cháng dào .míng kě míng ,fēi cháng míng ?道 可 道 ,非 常 道 名 可 名 ,非 常 名 。 wú míng tiān dì zhī shǐ ,yǒu míng wàn wù zhī mǔ .gù ?。 无 名 天 地 之 始 有 名 万 物 之 母 .故 cháng wú yù yǐ guān qí miào ; cháng yǒu yù yǐ guān qí jiǎo ?常 无 欲 以 观 其 妙 ; 常 有 欲 以观 其徼 (jiào)。 cǐ liǎng zhě tóng chū ér yì míng ,tóng wèi zhī
(jiào)。 此 两 者 同 出而 异 名 ,同 谓 之 ?xuán ,xuán zhī yòu xuán ,zhòng miào zhī mén . ?玄 ,玄 之 又 玄 ,众 妙 之 门 . 第二章
tiān xià jiē zhī měi zhī wéi měi ,sī è yǐ 。jiē zhī shàn
?天下 皆知 美 之 为 美 ,斯恶已 皆 知 善 ?zhī wéi shàn ,sī bù shàn yǐ 。gù yǒu wú xiāng shēng ,nán ?之 为 善 ,斯 不 善 已 故 有 无 相 生 ,难 ?yì xiāng chéng ,cháng duǎn xiāng xíng ,gāo xià xiāng qīng ?易 相 成 , 长 短 相 形 ,高 下 相 倾 ?,yīn shēng xiāng hè ,qián hòu xiāng suí 。shì yǐ shèng rén ?,音 声 相 与 , 前 后 相 随 。就是 以 圣 人 chù wú wéi zhī shì ,xíng bù yán zhī jiào ;wàn wù zuò yān
处 无 为 之 事 行 不 言 之 教 ;万 物 作 焉
ér bù cí ,shēng ér bù yǒu ,wéi ér bù shì , gōng chéng ér
而 不 辞 生 而 不 有 为 而不 恃 , 功 成 而
fú jū 。fū wéi fú jū ,shì yǐ bù qù . ?弗 居 夫 唯 弗 居 就是 以 不 去 。 第三章
bù shàng xián ,shǐ mín bù zhēng ;bù guì nán de zhī
huò ,
不 尚 贤 ,使 民 不 争 ;不 贵 难 得 之 货 ,
shǐ mín bù wéi dào ;bú jiàn kě yù ,shǐ mín xīn bù luàn 。
使 民 不 为 盗 ;不 见 可 欲 使 民 心 不 乱 。? shì yǐ shèng rén zhī zhì ,xū qí xīn ,shí qí fù , ruò
就是以 圣 人 之 治 虚 其 心 实其 腹 , 弱 ?qí zhì ,qiáng qí gǔ 。cháng shǐ mín wú zhī wú yù 。 shǐ
其 志 , 强 其 骨 。 常 使 民 无 知 无 欲 。 使
fū zhì zhě bù gǎn wéi yě 。wéi wú wéi ,zé wú bù zhì 。
夫 智 者 不 敢 为 也 。为 无 为 ,则 无 不 治 。 第四章
dào chōng ér yòng zhī huò bù yíng ,yuān xī sì wàn wù zhī
道 冲 而 用 之 或 不 盈 , 渊 兮 似 万 物 之 ?zōng ;cuò qí ruì ,jiě qí fēn ,hé qí guāng ,tóng qí chén ??宗 ;挫 其 锐 ,解 其 纷 ,与 其 光 , 同 其 尘 ?,zhàn (chén,tōng jiǎ zì “chén ”) xī sì huò cún 。wú bù ?, 湛 (chén, 通 假 字 “ 沉 \) 兮 似 或 存 。吾 不
zhī shuí zhī zǐ ,xiàng dì zhī xiān 。 知 谁 之 子 , 象 帝 之 先 。 第五章
tiān dì bù rén ,yǐ wàn wù wéi chú gǒu ; shèng rén bù rén ??天 地 不 仁 ,以 万 物 为 刍 狗 ; 圣 人 不 仁 ,yǐ bǎi xìng wéi chú gǒu .tiān dì zhī jiān ,qí yóu tuó ?,以 百 姓 为 刍 狗 。 天 地 之 间 ,其 犹 橐 ?yuè (tuóyuè) hū ﹖ xū ér bù qū ,dòng ér yù chū 。 duō yán ?龠 (tuóyuè) 乎 ﹖ 虚 而 不 屈 , 动 而 愈 出 。 多 言 ?shù qióng ,bù rú shǒu zhōng 。 ?数 穷 ,不 如 守 中 . 第六章
gǔ shén bù sǐ ,shì wèi xuán pìn (pìn)。xuán pìn zhī mén
谷 神 不 死 ,就是 谓 玄 牝 (pìn)。 玄 牝 之 门 ?,shì wèi tiān dì gēn .mián mián ruò cún ,yòng zhī bù qín
,就是 谓 天 地 根 。 绵 绵 若 存 , 用 之 不 勤 ?
第七章
tiān cháng dì jiǔ .tiān dì suǒ yǐ néng cháng qiě jiǔ zhě ??天 长 地 久 . 天 地 所 以 能 长 且 久 者 ,yǐ qí bù zì shēng ,gù néng cháng shēng 。shì yǐ shèng rén
,以 其 不 自 生 ,故 能 长 生 。就是 以 圣 人 hòu qí shēn ér shēn xiān ;wài qí shēn ér shēn cún 。fēi ?后 其 身 而 身 先 ;外 其 身 而 身 存 。非 ?yǐ qí wú sī xié ,gù néng chéng qí sī 。 以 其 无 私 邪 ,故 能 成 其 私 。 第八章 shàng shàn ruò shuǐ 。shuǐ shàn lì wàn wù ér bù zhēng ,chǔ
上 善 若 水 。 水 善 利 万 物 而 不 争 ,处 ?zhòng rén zhī suǒ è , gù jǐ yú dào 。 jū shàn dì ,xīn
众 人 之 所 恶, 故 几 于 道 。 居 善 地 ,心 ?shàn yuān ,yǔ shàn rén ,yán shàn xìn ,zhèng shàn zhì ,shì ??善 渊 ,与 善 仁 ,言 善 信 , 正 善 治 ,事 ?shàn néng ,dòng shàn shí 。fū wéi bù zhēng ,gù wú yóu 。??善 能 , 动 善 时 。夫 唯 不 争 ,故 无 尤 。 第九章 chí ér yíng zhī ,bù rú qí yǐ ;chuāi ér ruì zhī ,bù kě zhǎng ?持 而 盈 之 ,不 如 其 已 ; 揣 而 锐 之 ,不 可 长 ?bǎo 。jīn yù mǎn táng ,mò zhī néng shǒu ; fù guì ér jiāo
保 。金 玉 满 堂 ,莫 之 能 守 ; 富 贵 而 骄 ?,zì wèi qí jiù .gōng suì shēn tuì ,tiān zhī dào yě .
,自 遗 其 咎 。 功 遂 身 退 , 天 之 道 也 。 第十章 zǎi yíng pò bào yī ,néng wú lí hū ?tuán qì zhì róu ,néng ?载 营 魄 抱 一 , 能 无 离 乎 ? 抟 气 致 柔 , 能 ?yīng ér hū ?dí chú xuán lǎn (jiàn),néng wú cī hū ?ài mín ??婴 儿 乎 ?涤 除 玄 览 (jiàn), 能 无 疵 乎 ?爱 民
zhì guó ,néng wú zhī hū ?tiān mén kāi hé ,néng wéi cí hū ?治 国 , 能 无 知 乎 ? 天 门 开 阖 , 能 为 雌 乎 ? míng bái sì dá ,néng wú wéi hū ? shēng zhī xù zhī 。?? 明 白 四 达 , 能 无 为 乎 ? 生 之 畜 之 .?shēng ér bù yǒu ,wéi ér bù shì ,cháng ér bù zǎi ,shì wèi ? 生 而 不 有 ,为 而 不 恃 , 长 而 不 宰 ,就是 谓
xuán dé 。 ??玄 德 。 第十一章
sān shí fú gòng yī gū (gǔ),dāng qí wú ,yǒu chē zhī yòng
三 十 辐 共 一 毂 (gǔ), 当 其 无 ,有 车 之 用 ?。 shān zhí (shān zhí) yǐ wéi qì ,dāng qí wú ,yǒu qì zhī
。 埏 埴 (shān zhí) 以 为 器 , 当 其 无 ,有 器 之 ?yòng 。záo hù yǒu (yǒu ) yǐ wéi shì ,dāng qí wú ,yǒu shì ??用 。凿 户 牖 (yǒu ) 以 为 室 , 当 其 无 ,有 室 zhī yòng 。gù yǒu zhī yǐ wéi lì ,wú zhī yǐ wéi yòng 。 ?之 用 。故 有 之 以 为 利 ,无 之 以 为 用 。 第十二章
wǔ sè lìng rén mù máng ,wǔ yīn lìng rén ěr lóng ,wǔ wèi
五 色 令 人 目 盲 ,五 音 令 人 耳 聋 ,五 味 ?lìng rén kǒu shuǎng ,chí chěng tián (tián) liè lìng rén ??令 人 口 爽 ,驰 骋 畋 (tián) 猎 令 人
xīn fā kuáng ,nán de zhī huò lìng rén xíng fáng .shì yǐ ?心 发 狂 ,难 得 之 货 令 人 行 妨 .就是 以
shèng rén wéi fù bù wéi mù ,gù qù bǐ qǔ cǐ . ? 圣 人 为 腹 不 为 目 ,故 去 彼 取 此 。 第十三章
chǒng rǔ ruò jīng ,guì dà huàn ruò shēn 。hé wèi chǒng rǔ ? 宠 辱 若 惊 ,贵 大 患 若 身 。何 谓 宠 辱
ruò jīng ?chǒng wéi xià ,de zhī ruò jīng ,shī zhī ruò jīng ?若 惊 ? 宠 为 下 ,得 之 若 惊 ,失 之 若 惊
,shì wèi chǒng rǔ ruò jīng 。 hé wèi guì dà huàn ruò shēn
,就是 谓 宠 辱 若 惊 . 何 谓 贵 大 患 若 身 ?? wú suǒ yǐ yǒu dà huàn zhě ,wéi wú yǒu shēn ,jí wú wú
? 吾 所 以 有 大 患 者 ,为 吾 有 身 ,及 吾 无 ?shēn ,wú yǒu hé huàn ?gù guì yǐ shēn wéi tiān xià ,ruò kě
?身 ,吾 有 何 患 ?故 贵 以 身 为 天 下 ,若 可 ?jì tiān xià ;ài yǐ shēn wéi tiān xià ,ruò kě tuō tiān xià ?寄 天 下 ;爱 以 身 为 天 下 ,若 可 托 天 下 ? 第十四章
shì zhī bú jiàn míng yuē yí ,tīng zhī bù wén míng yuē xī ?视 之 不 见 名 曰 夷 , 听 之 不 闻 名 曰 希
,bó zhī bù dé míng yuē wēi 。cǐ sān zhě ,bù kě zhì jié ,
,搏 之 不 得 名 曰 微 。此 三 者 ,不 可 致 诘 ,
gù hùn ér wéi yī 。qí shàng bù jiǎo (jiǎo),qí xià bù mèi
故 混 而 为 一 。其 上 不 皦 (jiǎo),其 下 不 昧 。mǐn mǐn bù kě míng ,fù guī yú wú wù 。shì wèi wú zhuàng ?。绳 绳 不 可 名 ,复 归 于 无 物 。就是 谓 无 状 ?zhī zhuàng ,wú wù zhī xiàng ,shì wèi hū huǎng 。yíng zhī
之 状 ,无 物 之 象 ,就是 谓 惚 恍 。 迎 之
相关推荐: